Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo różnorodny jest język angielski. Przyjęło się, że większość użytkowników angielskiego w Europie, dla których nie jest od językiem ojczystym, uczy się wersji, która jest w pewnym sensie połączeniem różnych odmian. Dzieje się tak, ponieważ osoby te nie są świadome istnienia innych odmian lub wiedzą o nich, ale nie mają pojęcia czym one się różnią. Tymczasem język angielski, którego używa się w Londynie będzie się różnił od tego w Nowym Yorku, Sydney czy Kapsztadzie. Różnice nie są diametralne i mieszkańcy tych regionów zazwyczaj bez problemów komunikują się za sobą, jednak w niektórych sytuacjach brak wiedzy odnośnie odrębności może być katastrofalny w skutkach a już na pewno utrudni komunikację.
W tym artykule skupię się na różnicach pomiędzy Brytyjską a Amerykańską odmianą angielskiego – czyli na dwóch najpopularniejszych. Przedstawię kilka różnic gramatycznych, leksykalnych oraz różnic w pisowni. Ze względu na to, że w formie artykułu trudno jest przedstawić odrębności występujące w wymowie, to ich tutaj nie zawrę, jednak należy mieć świadomość, że one występują i są bardzo wyraźne!
Różnice pomiędzy Brytyjską a Amerykańską odmianą angielskiego występujące w pisowni
Tabelka poniżej przedstawia kilka najpopularniejszych różnic występujących w pisowni – pamiętajcie o nich pisząc wypracowania! Najważniejsze jest trzymanie się jednej wersji. Dla każdej końcówki wybrałem tylko kilka poglądowych przykładów, w rzeczywistości ich lista jest znacznie dłuższa.
| Polski | British English | American English |
| -our | ||
| Kolor | Colour | Color |
| Ulubiony | Favourite | Favorite |
| Humor | Humour | Humor |
| Praca | Labour | Labor |
| -ise | ||
| Zdać sobie sprawę | Realise | Realize |
| Zmaterializować | Materialise | Materialize |
| Spieniężyć | Monetise | Monetize |
| -yse | ||
| Analizować | Analyse | Analyze |
| Paraliżować | Paralyse | Paralyze |
| -ence | ||
| Obrona | Defence | Defense |
| Licencja | Licence | License |
| Obraza | Offence | Offense |
| Pretekst | Pretence | Pretense |
Różnice leksykalne pomiędzy Brytyjską a Amerykańską odmianą angielskiego
W tabeli poniżej znajdują się niektóre różnice na poziomie słów między Brytyjską a Amerykańską odmianą angielskiego.
| Polski | British English | American English |
| Sklep | Shop | Store |
| Autostrada | Motorway | Freeway |
| Cukierek | Sweet | Candy |
| Winda | Lift | Elevator |
| Frytki | chips | French fries |
| Parking | Car park | Parking lot |
| Sklep monopolowy | Off-licence | Liquor store |
| Przejście dla pieszych | Pedestrian crossing | Crosswalk |
| Metro | Underground | Subway |
| Ciężarówka | Lorry | Truck |
Różnice gramatyczne pomiędzy Brytyjską a Amerykańską odmianą angielskiego
O ile różnice w pisowni oraz leksykalne są znane przynajmniej w małym stopniu bardziej gorliwym adeptom nauki angielskiego, o tyle mało kto jest świadom różnic gramatycznych. Poniżej opisuje najistotniejsze z nich.
Różne formy czasowników
| Bezokolicznik | II forma czasownika w BE | II forma czasownika w AE | III forma czasownika w BE | III forma czasownika w AE |
| Dive (nurkować) | Dived | Dove/dived | Dived | Dived |
| Get (dostać) | got | got | got | gotten |
| Learn | Learned/learnt | Learned | Learned/learnt | Learned |
| Wake | Woke | Woke/waked | woken | woken |
Inne użycie czasowników have oraz take
W British English czasownik have często używany jest w kontekście, w którym ma on niewielkie znaczenie, ale występuje przed rzeczownikami opisującymi jakąś czynność.
Przykłady:
I will have a batch.
They are having a nap.
W Amerykańskiej odmianie natomiast taką funkcję przyjmuje czasownik take
Przykłady:
I will take a batch.
They are taking a nap.
Zgodność czasownika z rzeczownikiem zbiorowym
W British English po rzeczownikach zbiorowych (tj. Rzeczownikach odnoszących się do określonych grup ludzi lub rzeczy) (np. Staff, Government, Class, Team) może następować czasownik w liczbie pojedynczej lub mnogiej, w zależności od tego, czy grupa jest postrzegana jako jedno pojęcie lub jak wiele osobnych jednostek.
Na przykład:
The police is chasing me (Kiedy mówimy o instytucji jako całości).
Police are chasing me (Kiedy mówimy o grupie policjantów).
W American English, rzeczowniki zbiorowe występuje wyłącznie z czasownikiem w liczbie pojedynczej.
Przykład:
My team is losing.
Government is working on a new Act.
Podsumowanie
Zachęcam do zapoznania się z tymi odmianami, ponieważ ich znajomość w dużej mierze ułatwi Wam komunikację z native speakerami oraz będziecie mieć szansę zabłysnąć przed znajomymi, nauczycielem lub wykładowcą.
